Αστιγματισμός
Αστιγματισμός: τί είναι;
Ο αστιγματισμός (astigmatism) είναι μια συχνή διαθλαστική ανωμαλία. Ο
αστιγματισμός οφείλεται σε ατέλειες στην κυρτότητα είτε του κερατοειδή (corneal
astigmatism) είτε του κρυσταλλοειδή φακού (lenticular astigmatism) του οφθαλμού.
Η ανομοιομορφία της κυρτότητας έχει ως αποτέλεσμα οι φωτεινές ακτίνες να
εστιάζουν σε διαφορετικά επίπεδα και ο ασθενής βλέπει τα αντικείμενα θολά και
παραμορφωμένα σε όλες τις αποστάσεις – κοντινές και μακρινές.
Ο αστιγματισμός μπορεί να είναι εκ γενετής ή να εμφανιστεί αργότερα. Ένας τραυματισμός, ένα χειρουργείο ή μια ασθένεια μπορεί να συμβάλουν στην ανάπτυξή του (επίκτητος αστιγματισμός). Πολύ συχνό φαινόμενο είναι ο αστιγματισμός να συνυπάρχει και με άλλες διαθλαστικές ανωμαλίες, τη μυωπία ή την υπερμετρωπία.
Συμπτώματα Αστιγματισμού
- Τα αντικείμενα φαίνονται θολά ή παραμορφωμένα σε όλες τις αποστάσεις. Μπορεί να βλέπετε μια τελεία και έχετε την αίσθηση πως μοιάζει με γραμμή ή να μην μπορείτε να ξεχωρίσετε γράμματα ή/και αριθμούς μεταξύ τους, π.χ το 6 με το 8.
- Πονοκέφαλος, λόγω προσπάθειας προσαρμογής του ματιού.
- Κοπιωπία, κυρίως μετά από συγκέντρωση για την παρατήρηση αντικειμένων, μετά από το διάβασμα ή τη χρήση φωτεινής οθόνης.
- Δυσκολία σε δραστηριότητες, π.χ. στην οδήγηση υπάρχει θολερότητα γύρω από τα φώτα
Διάγνωση Αστιγματισμού
Η διάγνωση του αστιγματισμού πραγματοποιείται με οφθαλμολογική εξέταση από τον οφθαλμίατρο. Η εξέταση για διάγνωση του αστιγματισμού είναι ανώδυνη και περιλαμβάνει έλεγχο της οπτικής σας οξύτητας και της τοπογραφίας του κερατοειδή με τη χρήση σύγχρονων μηχανημάτων (κερατόμετρο, ψηφιακός πίνακας οπτοτύπων κ.α.). Ο αστιγματισμός μετράται τόσο σε βαθμούς (διοπτρίες) όσο και σε μοίρες (γωνία). Κατά την πρώτη επίσκεψη στον οφθαλμίατρο συστήνεται να πραγματοποιείται πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος, καθώς και βυθοσκόπηση, για να αποκλειστούν άλλες συνυπάρχουσες διαθλαστικές ανωμαλίες ή οφθαλμικές παθήσεις.
Πρόγνωση Αστιγματισμού
Ο αστιγματισμός συνήθως μένει σταθερός χωρίς να παρουσιάζει μεταβολές κατά τη διάρκεια της ζωής. Οποιαδήποτε αξιοσημείωτη αλλαγή στον τύπο ή τους βαθμούς του αστιγματισμού πρέπει να διερευνάται ενδελεχώς από τον οφθαλμίατρο καθώς μπορεί να σχετίζεται με σοβαρές παθολογικές καταστάσεις (π.χ. κερατόκωνο). Τραυματισμοί, μολύνσεις που προκαλούν ουλές στον κερατοειδή ή άλλα εξωτερικά αίτια συχνά αποτελούν τον λόγο ανάπτυξης επίκτητου αστιγματισμού κατά τη διάρκεια της ζωής. Ο μικρού μεγέθους αστιγματισμός συνήθως δε δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα όρασης και δεν περιορίζει τη λειτουργικότητα των ασθενών. Η διάγνωση και η διόρθωση του αστιγματισμού στα παιδιά είναι πολύ σημαντική ώστε να αποφευχθεί η πιθανότητα εμφάνισης αμβλυωπίας, το λεγόμενο “τεμπέλικο μάτι”.
Θεραπεία Αστιγματισμού
Η θεραπεία του αστιγματισμού ουσιαστικά στοχεύει στη διόρθωση του διαθλαστικού σφάλματος του ματιού. Επειδή υπάρχουν διάφοροι τύποι αστιγματισμού (ομαλός, ανώμαλος, ορθογωνικός, συμμετρικός κ.α.) η θεραπεία του αστιγματισμού πρέπει είναι εξατομικευμένη.
Γυαλιά μυωπίας: Αποτελούν μια εξαιρετική λύση και είναι ικανά να διορθώσουν ταυτόχρονα και άλλες διαθλαστικές ανωμαλίες (π.χ. την μυωπία ή την υπερμετρωπία).
Συνταγογράφηση Γυαλιών μέσω ΕΟΠΥΥ
Φακοί επαφής: Ειδικοί τορικοί φακοί επαφής είναι ικανοί να διορθώσουν τον αστιγματισμό (ακόμη και παράλληλα με άλλες διαθλαστικές ανωμαλίες). Είναι σχεδιασμένοι με τέτοιο τρόπο ώστε να παραμένουν σταθεροί στη θέση τοποθέτησής τους καθ’ όλη τη διάρκεια χρήσης τους. Η τεχνική τοποθέτησης είναι συγκεκριμένη και απαιτεί εκπαίδευση του ασθενή, ώστε να τους φοράει με τη σωστή κατεύθυνση.
Laser: Η διαθλαστική χειρουργική χρησιμοποιείται για τη διόρθωση κάθε διαθλαστικής ανωμαλίας (αστιγματισμός, μυωπία, υπερμετρωπία,). Υπάρχουν διάφορες χειρουργικές τεχνικές, με συχνότερες τις μεθόδους LASIK και PRK. Η επιλογή της τεχνικής γίνεται εξατομικευμένα για κάθε ασθενή μετά από ενδελεχή προεγχειρητικό έλεγχο. Κοινό χαρακτηριστικό όλων των μεθόδων είναι η σμίλευση της επιφάνειας του οφθαλμού αμέσως κάτω από το επιθήλιο του κερατοειδή με Laser, έτσι ώστε η δέσμη φωτός να εστιάζεται πλέον σωστά πάνω στον αμφιβληστροειδή.
Η αποκατάσταση της όρασης γίνεται αμέσως μετά το χειρουργείο και βελτιώνεται περαιτέρω τις επόμενες ημέρες. Και οι δύο τεχνικές είναι ανώδυνες, δε χρησιμοποιούνται βελόνες (η αναισθησία γίνεται με οφθαλμικές σταγόνες), δε χρησιμοποιούνται ράμματα, και διαρκούν λιγότερο από 15 λεπτά και για τα δύο μάτια! Τα αποτελέσματα είναι μόνιμα και μπορείτε να επιστρέψετε στις δραστηριότητές σας σε 1-2 μέρες (Μέθοδος Lasik-Fetmosecond Laser).
Ενδοφθάλμιοι Φακοί (Τορικοί Αστιγματικοί Ενδοφακοί): Χρησιμοποιούνται για τη διόρθωση του αστιγματισμού συνδυαστικά με το χειρουργείο του καταρράκτη. Έτσι, απαλλάσσεται πλήρως ο ασθενής από τα γυαλιά οράσεως και τους φακούς επαφής μετά το χειρουργείο.
